top of page

Pembesaran Adenoid pada Kanak-Kanak: Panduan Lengkap Gejala, Diagnosis & Rawatan

Adenoid yang membesar adalah salah satu punca paling biasa mengapa kanak-kanak mengalami hidung tersumbat berterusan, berdengkur, bernafas melalui mulut dan masalah tidur. Ramai ibu bapa tidak sedar bahawa adenoid — tisu kecil yang tersembunyi di bahagian belakang hidung — boleh membesar sehingga menjejaskan pernafasan, perkembangan wajah dan juga tingkah laku anak. Dalam panduan ini, anda akan mempelajari apa sebenarnya adenoid yang membesar, bagaimana ia menyebabkan gejala seperti “adenoid face”, bagaimana pakar ENT membuat diagnosis, dan bila pembedahan adenoid atau adenoidectomy mungkin diperlukan untuk membantu anak anda bernafas dan tidur dengan lebih baik.

child with adenoid hypertrophy_edited_ed

Apa Itu Adenoid?

 

Adenoid ialah tisu limfoid kecil yang terletak di bahagian belakang hidung, di kawasan nasofaring. Ramai ibu bapa tidak menyedari kedudukan adenoid kerana ia tersembunyi jauh di belakang hidung dan tidak dapat dilihat melalui mulut. Semasa pemeriksaan endoskopi, bahagian inilah yang dapat dilihat oleh pakar ENT. Adenoid memainkan peranan penting dalam sistem imun kanak-kanak, terutamanya pada usia awal.

​

Apa Fungsi Adenoid?

 

Adenoid membantu menapis bakteria dan virus yang masuk melalui hidung. Namun, jika ia kerap dijangkiti atau sering bengkak akibat radang, ia boleh menjadi terlalu besar dan menimbulkan masalah pernafasan.

Apa Itu Pembesaran Adenoid (Adenoid Hypertrophy)?

 

Pembesaran adenoid bermaksud tisu adenoid menjadi lebih besar daripada saiz normal. Keadaan ini sangat biasa berlaku pada bayi dan kanak-kanak kecil.

​

“Adenoid Face”: Bagaimana Adenoid Membesar Mengubah Wajah Kanak-Kanak?

​

Pembesaran adenoid yang berpanjangan boleh mengganggu perkembangan struktur muka. Kanak-kanak boleh mengalami ciri yang dikenali sebagai “Adenoid Face”, iaitu:

  • Bentuk muka panjang dan sempit

  • Sentiasa bernafas melalui mulut

  • Dagu pendek atau ke belakang

  • Gigi atas maju ke hadapan

  • Hidung rata

  • Lingkaran hitam bawah mata

  • Wajah kelihatan letih

 

Diagnosis awal boleh mencegah perubahan bentuk muka yang kekal.

Gejala & Tanda Pembesaran Adenoid

 

Gejala Pernafasan dan Hidung

  • Hidung tersumbat berterusan

  • Nafas melalui mulut

  • Berdengkur

  • Bunyi pernafasan ketika tidur

  • Henti nafas semasa tidur (sleep apnea)

 

Gejala Telinga & Tekak

  • Jangkitan telinga berulang

  • Cecair dalam telinga tengah (glue ear)

  • Hilang pendengaran

  • Sering berdehem

  • Lendir mengalir ke tekak (post-nasal drip)

 

Tingkah Laku & Tidur

  • Mudah marah

  • Tidur tidak berkualiti

  • Mengantuk pada waktu siang

  • Kurang fokus di sekolah

Jangkitan Adenoid (Adenoiditis)

 

Apabila adenoid dijangkiti, kanak-kanak mungkin mengalami:

  • Demam

  • Hingus kuning atau hijau

  • Nafas berbau

  • Sakit tekak

  • Ketidakselesaan telinga

 

Jangkitan berulang menyebabkan adenoid semakin membesar.

Perbezaan Adenoid & Tonsil

 

Adenoid dan tonsil kedua-duanya adalah tisu kelenjar limfoid, tetapi lokasi dan simptomnya berbeza.

​

  • Adenoid berada di belakang hidung; pembesaran menyebabkan hidung tersumbat, berdengkur, dan nafas mulut.

  • Tonsil berada di belakang tekak; pembesaran menyebabkan sakit tekak, susah menelan, dan sleep apnea.

 

Dalam banyak kes, kedua-dua struktur boleh membesar serentak, dan pembedahan adenotonsilektomi mungkin diperlukan.

Bagaimana Pakar ENT Mendiagnosis Pembesaran Adenoid?

 

1. Endoskopi Hidung

Kamera kecil dimasukkan ke dalam hidung untuk melihat saiz adenoid dan tahap sekatannya.

​

2. X-ray Lateral Leher

Pilihan alternatif bagi kanak-kanak yang kurang toleran dengan endoskopi.

 

3. Penilaian Tidur

Dilakukan jika kanak-kanak mengalami dengkuran kuat atau disyaki sleep apnea.

Paparan Endoskopik Adenoid Hipertrofi pada Kanak-Kanak

 

Video ini menunjukkan paparan endoskopik sebenar bagi adenoid yang sangat membesar (Gred 4) pada seorang kanak-kanak. Tisu adenoid yang membesar ini hampir sepenuhnya menyekat saluran udara di bahagian belakang hidung, menyebabkan kanak-kanak terpaksa bernafas melalui mulut dan bukan melalui hidung. Dalam jangka masa panjang, tabiat bernafas melalui mulut boleh menjejaskan perkembangan muka dan menghasilkan ciri yang dikenali sebagai “Adenoid Face” — termasuk dagu pendek, gigi atas yang menonjol, mulut sentiasa terbuka, mata kelihatan letih, dan kualiti tidur yang kurang baik.

​

Dengan pemeriksaan sendiri halangan sebenar di dalam hidung, ibu bapa dapat memahami dengan lebih jelas mengapa anak mungkin berdengkur, bernafas melalui mulut, atau mengalami hidung tersumbat berterusan. Diagnosis awal dan rawatan yang tepat pada masanya dapat membantu memulihkan pernafasan hidung yang normal, memperbaiki tidur, serta mencegah perubahan wajah jangka panjang.

​

Tonton video ini untuk melihat bagaimana adenoid yang membesar kelihatan melalui endoskopi dan bagaimana ia boleh mempengaruhi perkembangan muka kanak-kanak.

Bila Adenoid Perlu Dibedah?

 

Pembedahan (adenoidectomy) disarankan apabila:

  • Hidung tersumbat berpanjangan

  • Berdengkur teruk atau sleep apnea

  • Nafas mulut / adenoid face

  • Jangkitan telinga berulang

  • Masalah pertuturan atau makan

  • Jangkitan berulang walaupun rawatan ubat

Adenoidectomy (Pembedahan Buang Adenoid)

Adenoidectomy ialah prosedur singkat di bawah bius penuh untuk membuang adenoid yang membesar.

 

Prosedur Ringkas

  1. Kanak-kanak dibius sepenuhnya

  2. Mulut dibuka menggunakan alat khas

  3. Adenoid dibuang menggunakan curette, microdebrider, atau coblator

  4. Kawalan pendarahan dilakukan

  5. Kanak-kanak akan dipantau semalaman dan discaj keesokan hari setelah stabil

​

Adakah Adenoid Akan Tumbuh Semula?

 

Kebanyakan kanak-kanak tidak mengalami pertumbuhan semula.
Namun, sedikit pertumbuhan semula boleh berlaku pada kanak-kanak yang sangat muda.

Pemulihan Selepas Pembedahan Adenoid

 

Kebanyakan kanak-kanak pulih dengan cepat. Antara perkara yang biasa berlaku:

​

  • Sakit tekak ringan 2–3 hari

  • Hidung sedikit tersumbat sementara

  • Pernafasan bertambah baik dalam 1–2 minggu

  • Dengkuran semakin berkurang

  • Boleh kembali ke sekolah selepas 4–5 hari

Soalan Lazim

 

Pada umur berapa adenoid paling besar?
Antara umur 3–7 tahun.

 

Adakah ubat boleh mengecilkan adenoid?
Ubat hanya mengurangkan radang, bukan mengecilkan tisu yang sudah membesar.

 

Berapa lama pembedahan?
20–30 minit.

 

Adakah adenotonsilektomi selamat?
Ya, ia antara pembedahan ENT kanak-kanak paling biasa dan selamat.

Bila Perlu Berjumpa Pakar ENT?

 

Dapatkan pemeriksaan jika anak anda mempunyai:

  • Berdengkur pada waktu malam

  • Nafas mulut

  • Perubahan bentuk muka

  • Masalah pertuturan

  • Jangkitan telinga berulang

  • Hidung tersumbat berpanjangan

 

Rawatan awal dapat mengelakkan masalah jangka panjang terhadap pernafasan dan perkembangan muka.

bottom of page